Mijn lijst met blogs

dinsdag 21 maart 2017

Over zes jarigen en zesjarigen




Ja, het is een grappige tekst, maar wat is er fout gelopen?


Twee taalregels worden genegeerd. De ene heeft te maken met de spelling van samengestelde woorden, de andere met het liggend streepje.

Wat zijn samengestelde woorden en hoe maak je ze?

Samengestelde woorden bestaan uit twee (of meer) woorden of woorddelen. Het woord taalregel bijvoorbeeld is een samengesteld woord dat bestaat uit de woorden taal en regel

In het Nederlands worden de delen van een samengesteld woord doorgaans aan elkaar geschreven. Soms kan een liggend streepje noodzakelijk zijn (zie een later hoofdstukje). Spaties zijn echter uitzonderlijk.


Onze taal wijkt door die regel af van het Engels. Heel wat taalgebruikers zijn echter beïnvloed door het Engels en schrijven de woorddelen van Nederlandse woorden gescheiden. Dat dit tot dubbelzinnige of grappige taal kan leiden, maakt de foto duidelijk.


Ik hoef het je niet te zeggen: zes jarigen zijn zes jarige mensen. Zesjarigen zijn kinderen van zes jaar. 

Een speelterrein voor kinderen van twee tot zes jaar is een speelterrein voor twee- tot zesjarigen. 

Hier komt de tweede taalregel op de proppen. Die vertelt ons dat het goede stijl is woordherhalingen te vermijden.

Opgelet echter: laat je een deel van een woord weg omdat je de herhaling wil vermijden, dan komt er een liggend streepje voor in de plaats.

Dus:

Tweejarigen tot zesjarigen wordt twee- tot zesjarigen.

Nog eens opletten: het streepje komt er enkel als je een 'vast' deel van een woord weglaat.

Vergelijk:

Stijlregels en spellingregels wordt stijl- en spellingregels.
(Regels is een vast deel van het samengestelde woord.)

Makkelijke taalregels en moeilijke taalregels wordt makkelijke en moeilijke taalregels.
(Taalregels is geen vast deel van een samengesteld woord.)

Om dezelfde reden:

Spellingregels en grammaticale regels wordt spelling- en grammaticale regels.
Grammaticale regels en spellingregels wordt grammaticale en spellingregels.

Dit onthoud je:
  • Speelterreinen voor zes jarigen zijn als UFO's: ze bestaan enkel in tekst.
  • In de uitdrukking speel- en andere terreinen (al dan niet voor zes jarigen) komt er een liggend streepje omdat er een vast deel van een samengesteld woord is weggevallen. 






Geen opmerkingen:

Een reactie posten